AMSTERDAM – De branchevereniging vindt de Prinsjesdag-plannen en het nieuwe regeerprogramma tekortschieten. Op mobiliteitsgebied is het op alle fronten teleurstellend: zowel qua betaalbaarheid, duurzaamheid, verkeersveiligheid als bereikbaarheid laten de plannen veel te wensen over. Investeren in innovatie ontbreekt, en dat ondergraaft de concurrentiekracht van de sector. Er is behoefte aan stabiel en voorspelbaar overheidsbeleid, zowel voor ondernemers als voor de consument. Dat stelt RAI Vereniging vandaag in reactie.

Volgens de nieuwe rijksbegroting wil het kabinet ongeveer 19,3 miljard ophalen bij de automobilist, zowel via de aanschaf van nieuwe voertuigen, motorrijtuigenbelasting en accijnzen. RAI Vereniging begrijpt dat het kabinet inkomsten nodig heeft, maar ziet tegelijk dat de prijs voor mobiliteit vooral wordt opgedreven door alsmaar hogere belastingen. Zo is de correctie op de motorrijtuigenbelasting voor elektrische auto’s lager dan eerder dit jaar in de voorjaarsnota is aangekondigd. Eén op de tien Nederlanders kan de kosten inmiddels niet meer opbrengen, met als gevolg dat het ten koste gaat van hun mobiliteit – laat onderzoek zien van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid. Vooral Nederlanders met een kleinere beurs worden hierdoor geraakt.

Grondrecht: vrijheid van reizen

“Mobiliteit moet betaalbaar, schoon, veilig en bereikbaar zijn”, stelt Frits van Bruggen, voorzitter van RAI Vereniging. “Vrijheid van reizen zou een grondrecht moeten zijn. Mobiliteit is essentieel om deel te nemen aan de maatschappij: naar je werk kunnen reizen, familie en vrienden bezoeken, je hobby uitvoeren, ondernemen of bijvoorbeeld ziekenhuisbezoek. Als jezelf verplaatsen duurder en duurder wordt, gaat het ten koste van onze vrijheid. Voor je het weet sta je langs de zijlijn. Als RAI Vereniging zeggen wij: houd de auto betaalbaar, maar zet ook structureel in op het stimuleren van elektrische scooters, het zakelijk gebruik van de motor, de leasefiets en betaalbare elektrische bedrijfswagens. Er is zoveel meer mogelijk én nodig om mobiliteit toegankelijk te houden. Vrijheid van reizen zien wij als RAI Vereniging als een fundamenteel recht. Dat zou een uitgangspunt van de overheid moeten zijn, en dat is het nu niet”, stelt Van Bruggen in reactie op de kabinetsplannen.

Mes in elektrische auto

Op het gebied van duurzaamheid is het vooral de elektrische rijder die het moet ontgelden. Het kabinet snijdt in het correctiepercentage voor elektrische auto’s in de motorrijtuigenbelasting. En dat terwijl de verkoop van schone elektrische auto’s stagneert. RAI Vereniging ziet al fabrikanten die de productie terugschroeven. Voor minder CO2-uitstoot en minder stikstof is groei van het elektrische wagenpark essentieel. Dat belooft weinig goeds voor het behalen van de klimaatdoelen. “Alsof het vloerkleed onder je voeten vandaan getrokken wordt”, stelt Van Bruggen. “De tarieven waren zelfs al goedgekeurd door de Tweede en Eerste Kamer. Nu zet het kabinet daar het mes in. Dit is niet alleen onvoorspelbaar, maar ook onbetrouwbaar beleid.”

Verkeersveiligheid in waagschaal

Op het gebied van verkeersveiligheid maakt RAI Vereniging zich ronduit zorgen. In het regeerprogramma staat daarin slechts het volgende: “We verkennen voorts welke extra maatregelen de trend van toenemende verkeerslachtoffers kunnen keren.” RAI Vereniging constateert dat het kabinet minder geld beschikbaar stelt om de verkeersveiligheid in ons land verder te verbeteren. Ook is het langetermijnperspectief onduidelijk – na 2030. Over intensivering van de verkeershandhaving staat in het regeerprogramma niets. Handhaving is cruciaal om de pakkans van verkeersovertreders te vergroten en verkeersveiligheid te verbeteren. Van Bruggen: “Elke dode is er één te veel. Toch onvoorstelbaar dat het kabinet hier niet meer aan doet.”

Duidelijkheid over zero-emissiezones

Vanaf 2025 mogen gemeenten zero-emissiezones invoeren, en drie van de vier grotere gemeenten doen dat ook. Het kabinet stelt voor om de zero-emissiezones uit te stellen. Het kabinet creëert hiermee verwarring. Van Bruggen: “Dit is zwalkend beleid. Het kan niet zo zijn dat het Rijk daags voor de invoering nog veranderingen doorvoert. Ondernemers hebben geïnvesteerd. Nu is het een kwestie van doorzetten.” RAI Vereniging pleit al langere tijd voor duidelijkheid over aantal, datum en omvang van de zero-emissiezones en voor voldoende laadmogelijkheden.

Afbouw Nationaal Groeifonds

De innovatieplannen van het kabinet richten zich op de landbouw en deregulering voor het bedrijfsleven. Heel belangrijk, maar ook voor de mobiliteitssector is innovatie van groot belang. Er is nauwelijks een sector aan te wijzen waar in de afgelopen decennia zoveel innovatie heeft plaatsgevonden.

Van Bruggen: “Innovatie is key. Niet voor niets investeren wij als sector in de Automotive Campus in Helmond. Maar voor innovatie en verduurzaming is stabiel stimuleringsbeleid nodig. De afbouw van het Nationaal Groeifonds staat daar haaks op. Hier is een vervolg op nodig. Ook Europa lijkt voor het kabinet minder belangrijk. Maar een deel van de innovatie gebeurt juist ook internationaal, op Europees niveau. Voor de automotive toeleveranciers is innovatie bijvoorbeeld de basis om de internationale afzetmarkt te kunnen blijven bedienen. Zonder die innovatie nemen andere buitenlandse toeleveranciers die posities over. We hoorden onlangs Mario Draghi in Europees verband juist pleiten voor het verhogen van de investeringen in innovatie om de economie sterker en concurrerender te maken. Dat moet Nederland zich aantrekken.”