DEN HAAG – In de periode 2019 tot en met 2023 kreeg de Nederlandse economie twee zware schokken te verduren, door COVID-19 en een sterke stijging van de energieprijzen als gevolg van de Russische invasie in Oekraïne.
Toch groeiden de winsten van bedrijven en de beloning van werknemers. De winsten stegen harder dan de lonen, met 32 procent tegenover 24 procent (niet gecorrigeerd voor prijsveranderingen). Dat blijkt uit het artikel ‘Lonen en winsten in tijden van pandemie en prijsstijgingen, 2019-2023’ dat het CBS vandaag publiceert.
Reëel beschikbaar inkomen huishoudens stijgt met 5,4 procent
De beloning van werknemers nam aan de ene kant toe doordat er meer banen bij kwamen en aan de andere kant door hogere lonen. De sterke economische groei in 2021 en 2022 en de krapte op de arbeidsmarkt waren daarvoor belangrijke oorzaken.
De beloning van werknemers telt, samen met andere vormen van inkomen, zoals pensioenen, uitkeringen, inkomens van zelfstandigen en inkomen uit vermogen, op tot het totale beschikbaar inkomen van huishoudens. Gecorrigeerd voor prijsstijgingen nam het beschikbaar inkomen in de periode 2019-2023 met 5,4 procent toe.
In deze periode groeide de bevolking ook, vooral door (arbeids)migratie. In 2023 was het gemiddeld beschikbaar inkomen per inwoner 2,2 procent groter dan in 2019. Dat gemiddelde geldt niet voor iedereen, en er kunnen grote verschillen tussen bevolkingsgroepen zijn. Uit de beschikbare cijfers over inkomensgroepen blijkt dat huishoudens in de lagere inkomensgroepen er meer op vooruit zijn gegaan dan huishoudens in hogere inkomensgroepen.
Winstquote bereikt recordniveau
De economische groei van de afgelopen jaren zorgde ervoor dat de winsten van niet-financiële bedrijven omhoog gingen. De hoge winsten werden onder andere bereikt door verschillende subsidies die onderdeel waren van de steunmaatregelen in de coronaperiode. Hogere winsten betekenen niet automatisch een hogere winstgevendheid, want ze kunnen ook komen door meer productie.
Een standaard die veel gebruikt wordt voor de winstgevendheid is de winstquote. Dit is de operationele winst als deel van de toegevoegde waarde. In 2022 was de winstquote 44,3 procent, het hoogste niveau sinds 1995, het eerste jaar waarvan dit cijfer bekend is.
In 2023 nam de winstquote iets af ondanks de beperkte economische groei. De winstquote bleef op een historisch hoog niveau.
