AMSTERDAM – De toename van de welvaart in Nederland komt onvoldoende bij huishoudens terecht. Daarvoor waarschuwt president Klaas Knot van De Nederlandsche Bank (DNB).
Knot sprak bij de presentatie van het jaarverslag van de centrale bank van een economie die “best goed draait, maar voor een deel van Nederland toch niet voldoende werkt”. “De verwachting leeft breed dat de generatie die nu opgroeit het minder goed krijgt dan haar ouders. Er zijn zorgen over de bestaanszekerheid en de impact van migratie. En veel Nederlanders zien meer nadelen van globalisering dan voordelen”, somde hij in dat jaarverslag zelf ook op.
Dat het economische succes van Nederland niet door iedereen wordt gevoeld, heeft volgens Knot te maken met de verdeling van de welvaart. “Werkenden krijgen een steeds kleiner stuk van de economische taart.” Terwijl het bedrijfsleven jarenlang flink wist te profiteren van bijvoorbeeld de Europese eenwording, zijn de lonen niet met gelijke tred omhooggegaan.
Inhaalslag loonontwikkeling
Wat betreft de lonen verwacht de DNB-baas nog wel een inhaalslag, doordat de lonen veelal met enige vertraging op onverwachte inflatie reageren. “Maar in Nederland is er nog iets anders aan de hand. En dat is de te ver doorgeschoten flexibilisering op met name de onderkant van de arbeidsmarkt.”
Flexwerkers en zzp’ers verkeren vaak in een kwetsbare positie met weinig buffers. De coronacrisis en de flinke stijging van de energieprijzen hebben ook laten zien dat grote groepen huishoudens bij financiële tegenslagen snel in de problemen komen, aldus Knot.
Betaalbaarheid woningen
Hij stipte ook nog eens aan dat woningen voor veel mensen onbetaalbaar zijn geworden. Daarnaast loopt de economie ook steeds meer tegen capaciteitsgrenzen aan. “Denk bijvoorbeeld aan het overbelaste stroomnet, de volle wegen en treinen, maar ook de knelpunten op het gebied van milieu en klimaat.”
Het is volgens Knot aan een nieuw kabinet om met beleid te komen “waarbij niemand achterblijft”. Dat betekent ook keuzes maken, voegde hij er meteen aan toe. Afgelopen jaren heeft de overheid burgers en bedrijven geholpen met allerlei steunmaatregelen. “De komende jaren is die slagkracht er niet meer.”
Begrotingstekort
Knot hamert er al langer op dat de overheid haar begrotingstekort niet te veel moet laten oplopen. Het nieuwe kabinet zal dus niet alleen moeten kijken naar extra uitgaven, maar ook naar bijvoorbeeld het afschaffen van fossiele subsidies of de belastingvoordelen die huizenbezitters wel genieten maar huurders niet.
