DEN HAAG – Nederlandse universiteiten zijn niet van plan hun samenwerking met alle Israëlische partners stop te zetten, schrijven ze in een brief in Trouw. De rectoren van de vijftien universiteiten laten daarin weten “de individuele academische vrijheid van onderwijs en onderzoek” te beschermen.

Op veel universiteiten vonden de afgelopen tijd protesten plaats, waarin studenten eisten dat de onderwijsinstellingen de banden met Israël verbreken. Dat ontaardde in een aantal gevallen in vernielingen. “Dit betreuren wij ten zeerste”, aldus de universiteiten. “Niettemin: de vraag achter al deze protesten is legitiem: hoe verhouden wij ons tot onze zusterinstellingen in gebieden waar zich een grootschalig conflict afspeelt?”

Daarover schrijven de rectoren: “Als de in het academische ethos verankerde waarden, met de mogelijkheid tot een open en academisch debat als minimale vereiste, samenwerking met Israëlische en Palestijnse universiteiten niet in de weg staan, zien wij geen reden om die banden te heroverwegen of te verbreken. Wij vinden het belangrijk kritische Israëlische wetenschappers niet te isoleren, net zo goed als wij er sterk aan hechten onze Palestijnse collega’s te steunen.”

Onderwijsminister Dijkgraaf ‘blij’

De universiteiten laten verder weten dat zij “sowieso” nooit banden met een heel land zullen verbreken, tenzij de overheid dat oplegt, zoals bij Rusland het geval was. In de brief schrijven ze zich te houden aan een protocol waarbij ze zusterinstellingen die kernwaarden schenden daarop aanspreken, en zich van deze organisaties distantiëren “als zo’n gesprek niet mogelijk blijkt”.

Demissionair onderwijsminister Robbert Dijkgraaf laat in een reactie weten “blij” te zijn dat universiteiten zich uitspreken voor “een zorgvuldige weging van samenwerkingsverbanden”. “Dat moet vrij zijn van intimidatie, druk of dreiging met geweld.”

Het is volgens de minister van belang dat de academische gemeenschap samen de academische vrijheid bewaakt. “Het is een academische kernwaarde dat wetenschappers in vrijheid mogen bepalen met wie en naar welke vragen zij onderzoek doen. In tijden van conflict kunnen internationale academische samenwerkingsverbanden een kans bieden om een open lijn te behouden en kritische tegenstemmen te laten klinken.”