WASHINGTON – Het Amerikaanse Hooggerechtshof heeft geen definitief besluit genomen in de onschendbaarheidszaak van oud-president Donald Trump. De zaak wordt teruggestuurd naar een lagere rechtbank. Volgens het Hooggerechtshof kan een president aanspraak maken op “absolute” presidentiële onschendbaarheid voor handelingen die hij vanuit zijn grondwettelijke taak als president uitvoert, maar niet voor handelingen als privépersoon.
De vraag die nu bij de lagere rechtbank ligt, is in welke rol Trump probeerde de verkiezingsuitslag van 2020 te beïnvloeden. Hij zou volgens de aanklagers als eerste president in de Amerikaanse geschiedenis hebben geprobeerd een vreedzame machtsoverdracht te dwarsbomen. De Republikein hield na de verkiezingswinst van Joe Biden zonder bewijs vol dat er fraude was gepleegd en dat hij de echte winnaar was.
Een lagere rechtbank oordeelde eerder al dat Trump in deze zaak helemaal geen aanspraak kon maken op onschendbaarheid. Die uitspraak is nu vernietigd door het Hooggerechtshof, dat gedomineerd wordt door conservatieve rechters. De zes conservatieve magistraten stemden in met het oordeel, de drie progressieve niet.
Dit betekent hoogstwaarschijnlijk dat de rechtszaak verdere vertraging oploopt en het proces niet zal beginnen voor de presidentsverkiezingen in november. Trump probeert dan opnieuw in het Witte Huis te komen en neemt het weer op tegen Biden.
Trump beschouwt de uitspraak als een grote overwinning, maar de progressieve rechters niet. Volgens rechter Sonia Sotomayor heeft het besluit grote gevolgen voor de positie van presidenten. “De beslissing van vandaag om voormalige presidenten strafrechtelijke immuniteit te geven, verandert het instituut van het presidentschap”, schrijft ze volgens internationale media in een afwijkende opinie van de uitspraak. Die is ook gesteund door de twee andere rechters die tegenstemden.
Sotomayor zegt dat presidenten nu mogelijk vrijuit kunnen gaan, zelfs als ze politieke vijanden zouden laten doden of staatsgrepen proberen te plegen. “Zelfs als deze nachtmerriescenario’s niet uitkomen, en ik hoop dat dat nooit gebeurt, is de schade al aangericht. De relatie tussen de president en het volk is onherroepelijk verschoven. Bij elk gebruik van officiële macht is de president nu een koning boven de wet.”
