DEN HAAG – De uitstoot van stikstofoxides in de zeevaart is hoger dan verwacht ondanks strengere emissie-eisen voor nieuwe zeeschepen. Deze luchtvervuiling geeft gezondheidsproblemen bij mensen en is slecht voor het milieu, omdat stikstof neerslaat op water en land.
De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) houdt toezicht op stikstofemissies van zeeschepen. Omdat luchtvervuiling zich niet aan grenzen houdt werkt de ILT veel samen met de landen om ons heen. In het Europese SCIPPER-project deelden 7 landen informatie over stikstofemissies van individuele schepen, gemeten met drones, vliegtuigen of vaste stations. Daarnaast investeert de ILT in baanbrekend werk om met satellieten de stikstofemissies van individuele schepen te meten.
Techniek
Op basis van de samenwerking en onderzoekresultaten heeft de ILT zorgen geuit over de hoge stikstofemissies van zeevaart. De bedoeling van de nieuwe regels is dat emissies van schepen afnemen, maar in de praktijk blijkt dit niet het resultaat te zijn. Dit komt met name door relatief hoge emissies bij lage vaarsnelheden. Bovendien zijn de toezichtmogelijkheden de ILT beperkt. Ze dringt er op aan dat bij de inspecties niet alleen de certificaten van de scheepsmotoren gecontroleerd kunnen worden, maar ook de emissies zelf gecontroleerd kunnen worden. Nieuwe schepen zouden emissies automatisch moeten meten en opslaan. De huidige wet- en regelgeving zou hierop moeten worden aangepast.
Zorgen
De zorgen om de hoge uitstoot en het gebrek aan toezichtsmogelijkheden vormden de aanleiding om in 2023 een signaal te geven aan het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het ministerie heeft TNO vervolgens aanvullend onderzoek laten verrichten. Dat onderzoek bevestigde de eerdere uitkomsten van de metingen in Europees verband.
Baanbrekend
Jasper van Vliet, Chief Data Scientist bij de ILT vertelt dat de nieuwe innovatieve manier van meten met satellieten baanbrekend is.
“We zien dat we verbazend nauwkeurig, op het niveau van een individueel schip, de uitstoot kunnen meten. Dit betekent voor de toekomst dat we wereldwijd emissies van schepen kunnen meten, om die resultaten gebruiken om juist bij díe schepen te gaan inspecteren waar de metingen hoger dan verwacht zijn”
Agenda
Netwerkadviseur Astrid Driesprong vult aan dat het toegepast onderzoek van Van Vliet en zijn collega’s ook helpt om internationaal een vuist te maken. “Dankzij de feiten uit onderzoeken staan we veel sterker. De ILT heeft met het ministerie landen als VS, Canada, Duitsland, België, Frankrijk, Denemarken, Noorwegen en Zweden naar Nederland kunnen halen voor een internationale workshop met wetenschappers, motorfabrikanten en beleidsmakers in Den Haag. Doel was om uitkomsten te delen en gezamenlijk stikstof op de internationale scheepvaartagenda te zetten. Hier wordt momenteel hard aan gewerkt binnen de IMO.”
