AMSTERDAM – Milieuorganisaties gaan de Europese rechter in Luxemburg vragen om vliegtuigen en schepen die op fossiele brandstoffen draaien te schrappen uit de EU-lijst van duurzame investeringen. Fossielvrij NL begint de rechtszaak samen met medestanders uit Nederland, België, Duitsland en Oostenrijk. Ze hadden eerder de Europese Commissie verzocht om de zogeheten ‘taxonomie voor duurzame activiteiten’ aan te passen, maar het dagelijks bestuur van de EU wees dat verzoek af.
De taxonomie is bedoeld om investeerders als banken en pensioenfondsen duidelijkheid te geven over welke investeringen duurzaam zijn en bijdragen aan het behalen van de klimaatdoelen. Op het gebied van scheepvaart en luchtvaart zijn criteria opgenomen over het efficiënter maken van toestellen, zodat het brandstofverbruik omlaag gaat.
De critici vinden die criteria echter veel te zwak. Nu al zou 90 procent van de toestellen die Airbus binnenkort levert ‘groen’ genoeg zijn, terwijl die vliegtuigen net als hun voorgangers op vervuilende kerosine vliegen. Ook cruiseschepen die op vloeibaar gas varen, voldoen aan de vorig jaar opgestelde criteria. Volgens Fossielvrij NL zijn de schepen dan nog altijd zeer vervuilend, doordat ze zowel CO2 uitstoten als methaangas lekken.
Voor de eisers gaat de EU eraan voorbij “dat het beter is om te investeren in duurzame alternatieven voor vliegen, zoals hogesnelheidstreinen”. Ze wijzen er ook op dat vliegtuigen en schepen tussen de 20 en 50 jaar meegaan. “Dit betekent dat extra investeringen in nieuwe vliegtuigen de klimaatcrisis nog tientallen jaren zullen verergeren en in de weg zullen staan van investeringen in échte klimaatoplossingen”, stellen de organisaties. Naast Fossielvrij NL zijn dat Dryade en Protect our Winters Austria. Ze worden geholpen door juridische experts van Opportunity Green en CLAW (Climate Law).
Volgens campagneleider Hiske Arts van Fossielvrij NL “tilt de EU greenwashing naar een nog hoger niveau” door “extreem vervuilende vliegtuigen en cruiseschepen als groen te bestempelen”.
De Europese Commissie vindt de kritiek “ongefundeerd” en verwacht dat de taxonomie wel degelijk verandering brengt. Volgens de commissie stimuleert de regeling de ontwikkeling van vliegtuigen op elektriciteit en waterstof en het gebruik van duurzamere vliegtuigbrandstof (SAF). Over de huidige generatie vliegtuigen op kerosine schrijft de commissie dat die een “significante verbetering” laten zien in verbruik en uitstoot ten opzichte van oudere toestellen.
