Het retentierecht is een krachtig middel voor vervoerders om betaling van openstaande facturen af te dwingen. Maar mag een vervoerder zomaar containers of goederen vasthouden totdat de betaling door zijn opdrachtgever is voldaan?
Wat is het retentierecht?
Het retentierecht is het recht van de dienstverlener om zaken die hij onder zich heeft, niet af te geven zolang zijn schuldenaar niet zijn rekeningen betaalt. De Nederlandse wet kent een algemeen opschortingsrecht. Voor vervoerders geldt een bijzonder opschortingsrecht. Daar kom ik zo op. Voorwaarden voor het inroepen van dat algemene retentierecht zijn dat de vordering opeisbaar is en dat er voldoende samenhang tussen de vordering en verbintenis bestaat om de opschorting te rechtvaardigen. Er kan sprake zijn van voldoende samenhang als de schuldeiser en schuldenaar een vordering hebben op elkaar en die vordering voortvloeit uit dezelfde overeenkomst, of wanneer partijen regelmatig zaken met elkaar hebben gedaan.
Stel, een garagehouder heeft een auto gerepareerd, maar de klant weigert de factuur te betalen. De garagehouder kan in dat geval een beroep doen op het retentierecht en de auto onder zich houden totdat de klant de openstaande rekening voldoet. Dit is toegestaan omdat de vordering opeisbaar is en er een directe samenhang bestaat tussen de reparatiedienst en de auto die onder de garagehouder berust.
Retentierecht in het wegvervoer
In het wegvervoer komt het regelmatig voor dat een vervoerder goederen wil achterhouden vanwege onbetaalde facturen. Denk bijvoorbeeld aan containers vol lading die bij een terminal klaarstaan, maar die de vervoerder niet wil vrijgeven zolang zijn rekening niet is betaald. De Nederlandse wet geeft de vervoerder ook de mogelijkheid om een retentierecht in te roepen, maar de voorwaarden om dat recht in te roepen verschillen van die voor het algemene retentierecht.
Voor wegvervoer geldt namelijk dat de vervoerder het retentierecht alleen mag uitoefenen voor de vracht die verschuldigd is voor het vervoer van de betreffende goederen. Vracht die betrekking heeft op eerdere transporten wordt hierbij niet meegenomen. Als de vervoerder nog een openstaande factuur heeft voor vracht uit een vorig transport, mag hij zich dus niet beroepen op het retentierecht.
Dat is ongunstig, omdat de vordering van de vervoerder vaak (deels) bestaat uit onbetaalde vracht uit het verleden. In de juridische literatuur is er discussie over de vraag of een vervoerder toch zijn retentierecht mag uitoefenen voor oude vorderingen, met name als het gaat om een vordering op een afzender die nog vracht verschuldigd is. Op deze discussie ga ik hier verder niet in. Het probleem kan namelijk eenvoudig worden voorkomen door in de overeenkomst expliciet af te spreken dat de vervoerder een retentierecht heeft. Hoe doe je dat als wegvervoerder?
Praktische tips voor vervoerders
- Maak duidelijke afspraken: Neem een clausule op in je overeenkomst of algemene voorwaarden die het retentierecht expliciet regelt. De AVC condities bevatten zo’n clausule. Voor een toelichting op de AVC condities verwijs ik hier naar een eerdere column van mijn hand.
- Communiceer tijdig: Informeer je klant direct als je van plan bent het retentierecht uit te oefenen.
- Documenteer de vorderingen: Zorg voor een sluitende administratie van de openstaande facturen en de daarmee samenhangende goederen.
Conclusie
Het retentierecht biedt vervoerders een krachtig juridisch middel om betaling af te dwingen, maar het moet zorgvuldig worden toegepast. De wet biedt houvast voor het uitoefenen van dit recht. Door duidelijke afspraken te maken en de voorwaarden zorgvuldig te controleren, kunt je je positie als vervoerder versterken en onbetaalde facturen effectiever innen.
Mr. Erwin Maizara
Yur Advocaten B.V.
Oostmaaslaan 59-71
3063 AN ROTTERDAM
E-mail:Â mazaira@yur.nl
Web:Â www.yur.nl