BIELEFELD – Een internationaal onderzoeksteam heeft een gigantische smokkel van 1,5 miljard onveraccijnsde en ongedocumenteerde sigaretten aan het licht gebracht. De fraude, die een belastingverlies van bijna 550 miljoen euro veroorzaakte, werd blootgelegd door een gezamenlijk onderzoeksteam van Belgische en Nederlandse douanerechercheurs en het Duitse Zollfahndungsamt Hannover. Het team werkte vier jaar lang grensoverschrijdend samen om de criminele organisatie te ontmaskeren.
Arrestaties en huiszoekingen in internationale operatie
Op 28 januari 2025 voerde de Duitse justitie een gecoördineerde actie uit in samenwerking met EUROJUST in Den Haag. Dit resulteerde in 10 arrestaties en 15 huiszoekingen in Duitsland, België en Nederland. De gearresteerden worden ervan verdacht op georganiseerde schaal 150 zeecontainers vol sigaretten Europa te hebben binnengesmokkeld en deze in verschillende lidstaten met aanzienlijke winstmarges te hebben verkocht.
De eerste sporen van deze fraude doken op in mei 2020, toen de Belgische douane in Antwerpen drie verdachte containers onderschepte. Deze containers, officieel aangegeven als bouwmaterialen voor een bedrijf in Hannover, werden via Antwerpen naar Duisburg verscheept. Daar werden ze opgehaald door een betrokken logistiek bedrijf. Tijdens een inval in een loods bij Moers werden zes verdachten gearresteerd, onder wie een transportondernemer en een persoon die verantwoordelijk was voor de leveringen.
Geavanceerde smokkelmethode
De criminelen gebruikten een sluwe methode om de smokkel te verbergen. Van de drie verdachte containers werd alleen de eerste correct gedeclareerd met bouwmaterialen, terwijl de tweede en derde volledig met sigaretten waren gevuld. Onderzoek wees uit dat deze werkwijze al minstens 20 keer eerder was toegepast.
De smokkeloperatie werd uitgevoerd door een wereldwijd actieve criminele organisatie. De sigaretten werden geproduceerd in officiële fabrieken in Turkije en Iran en vervolgens via internationale havens geëxporteerd. In transit werden ze omgeladen en voorzien van valse vrachtpapieren, waarna ze via havens in EU-lidstaten werden ingevoerd onder misleidende productomschrijvingen en fictieve ontvangers.
Dankzij een intensieve samenwerking tussen de Belgische en Nederlandse douaneautoriteiten werd in 2021 een gezamenlijke onderzoeksgroep opgericht. Toen duidelijk werd dat een deel van de smokkelwaar werd opgeslagen in Nederlandse tussenopslaglocaties, werd ook de FIOD in Rotterdam bij het onderzoek betrokken. Dit leidde ertoe dat verschillende smokkelzendingen vroegtijdig werden geïdentificeerd en in beslag genomen.
Grote vangst en impact van de operatie
De in beslag genomen smokkelwaar bestond niet alleen uit sigaretten: in drie containers werd ook 51.000 kg onveraccijnsde waterpijptabak aangetroffen. Dankzij de samenwerking tussen de douane en het Europese Bureau voor Fraudebestrijding (OLAF) werd cruciale informatie verzameld die leidde tot de recente arrestaties en huiszoekingen.
De Staatsanwaltschaft Bielefeld heeft inmiddels zeven nationale arrestatiebevelen, twee Europese arrestatiebevelen voor België en één Europees arrestatiebevel voor Nederland uitgevaardigd. Daarnaast werden 15 doorzoekingsbevelen uitgevoerd in Noordrijn-Westfalen, Hessen en Beieren, alsook in België en Nederland. Voor de actie werden ook speciale eenheden ingezet. In totaal worden 18 personen als verdachte aangemerkt.
Met deze operatie is een van de grootste sigarettensmokkelnetwerken van Europa opgerold. Het onderzoek loopt nog, en justitie sluit verdere arrestaties en inbeslagnames niet uit.