DEN HAAG – De Douane nam in 2024 in totaal bijna 38.000 kilo cocaïne in beslag. Dit is een daling ten opzichte van het jaar ervoor, toen er bijna 60.000 kilo in beslag werd genomen. In de haven van Rotterdam is de daling het grootst. De daling is mede te danken aan de barrières die de Douane samen met haar partners opwerpt om drugssmokkel tegen te gaan. De Douane blijft alert op veranderende werkwijzen of invoer via andere havens. Ook in Europees verband. In de luchtvracht is het aantal in beslag genomen kilo’s nagenoeg gelijk aan dat van 2023.
Dalende trend in havens
In 2024 werd in de havens ruim 35.000 kilo cocaïne in beslag genomen. Dit is een forse daling ten opzichte van 2023, toen er 57.000 kilo cocaïne in beslag werd genomen. Daarentegen is het aantal onderschepte zendingen juist toegenomen van 151 in 2023 naar 161 in 2024. Er zijn dus meer kleinere zendingen aangetroffen, met minder kilo’s. Dit is opvallend, omdat in 2023 het aantal kilo’s per zending juist toenam. Criminelen lijken het risico te spreiden door kleinere hoeveelheden te smokkelen. De haven van Rotterdam kende de grootste daling van 45.000 onderschepte kilo’s in 2023 tegenover 26.000 kilo in 2024.
In de haven van Vlissingen daalden de aantallen kilo’s lichter: daar werd in 2023 11.000 kilo cocaïne in beslag genomen tegenover 9.000 kilo in 2024. Als we een door de politie in Moerdijk onderschepte grote zending van 3.000 kilo cocaïne meerekenen, is er met een totaal van 12.000 kilo in 2024 in de gehele regio Zeeland/ West Brabant geen sprake van een daling, maar een stijging.
De meest gebruikte smokkelmethode was het toevoegen van verdovende middelen aan reguliere ladingen (rip-off methode). Naast cocaïne werd er in de havens ook 11.000 kilo cannabis onderschept.
Het Landelijk Visitatie Team (LVT) van de Douane onderschepte dit jaar de 50.000ste kilo sinds de oprichting van het team. Dit team gaat aan boord bij schepen om ze te doorzoeken op verdovende middelen.
De dalende trend in de havens van Rotterdam en Vlissingen is mede te danken aan de barrières die de Douane opwerpt om de smokkel in cocaïne tegen te gaan. In de haven van Rotterdam werkt de Douane nauw samen met OM, politie en FIOD in het Hit and Run Cargo (HARC)-team. Daarnaast wordt middels de Uitvoeringsagenda Haven samengewerkt met private partijen. Zo heeft de introductie van de Vertrouwensketen geleid tot een veiligere manier van informatie-uitwisseling tussen partijen. Mogelijk misbruik van pincodes wordt daardoor tegengegaan. Ook in Vlissingen wordt intensief samengewerkt met private partijen.
Europese samenwerking
In België was er in 2024 net als in Nederland sprake van een daling in het aantal kilo’s onderschepte cocaïne. Vermoedelijk hebben andere routes momenteel de voorkeur boven de invoer van cocaïne via deze havens. In andere Europese havens is het beeld wisselender. In enkele havens werden grote hoeveelheden cocaïne onderschept. In Frankrijk is er een verdubbeling van de hoeveelheid onderschepte cocaïne. Om mogelijke verplaatsing van criminele activiteiten naar andere Europese havens tegen te gaan werkt de Nederlandse Douane nauw samen met andere Europese douanediensten.
Een nieuw initiatief op dit gebied is bijvoorbeeld het vormen van de Ports Alliance door de Europese Commissie, dat in 2025 overgaat in de European Customs Alliance for Borders (EUCAB). Nederland speelt hierin een voortrekkersrol. Het moet leiden tot een versterkt Europees douanenetwerk, zodat informatie-uitwisseling over bijvoorbeeld modus operandi van criminelen en het beveiligen van havens makkelijker wordt.
Samenwerking Latijns-Amerika
De meeste verdovende middelen komen binnen vanuit havens in Latijns – Amerika. Daarom werkt de Douane samen met deze landen om barrières op werpen. Zo wordt voorkomen dat de cocaïne naar Nederland wordt vervoerd. De afgelopen jaren zijn er attaches geplaatst in de regio en zijn er douaneverdragen gesloten, bijvoorbeeld met Ecuador. Daardoor kunnen inlichtingen makkelijker worden uitgewisseld, bijvoorbeeld over smokkelmethodes. Ook verzorgt de Nederlandse Douane trainingen voor douanepersoneel uit Latijns-Amerika. Deze gaan onder andere over het scannen van containers en het weerbaar maken tegen de georganiseerde misdaad.
Luchtvracht
In de luchtvracht is er in 2024 (1700 kilo) ongeveer net zoveel cocaïne in beslag genomen als in 2023 (1900 kilo). Het aantal passagiers dat cocaïne bij zich had was wel hoger dan in 2023, 430 tegenover 300.
Post
Er zijn in 2024 ruim 13.700 brieven en briefpakketjes met verdovende middelen onderschept, ten opzichte van 16.500 in 2023. Soorten drugs die worden aangetroffen in de poststroom zijn vooral XTC/MDMA en Cannabis. Dankzij structurele intensieve controles en de oprichting van het HARP (Hit and Run Postteam) wijken verzenders van drugs per post waarschijnlijk uit naar andere landen. Het doel van het HARP-team is opsporing en vervolging van verzenders van drugs per post, door intensieve onderlinge samenwerking van Douane, Politie en Openbaar Ministerie in één operationeel team.
