SAINT PETERSBURG – Het verwijt dat feitenchecks op Facebook hebben geleid tot censuur is onterecht, zegt de koepel van organisaties die berichten op hun waarheid controleren. Deze week maakte Facebook-moederbedrijf Meta bekend in de Verenigde Staten te stoppen met factchecks door onafhankelijke experts, omdat zij volgens oprichter en topman Mark Zuckerberg vooringenomen zijn en daarom de vrijheid van meningsuiting te veel beperken.
“Dit is onwaar en we willen hier heel duidelijk over zijn, zowel voor de actuele context als voor de geschiedschrijving”, reageert het International Fact-Checking Network, waar onder andere het Franse persbureau AFP bij hoort. “Meta eiste van alle factcheckpartners dat ze aan strikte standaarden voor onpartijdigheid voldoen, via verificatie door het International Fact-Checking Network. Dat betekende geen banden met politieke partijen of kandidaten, geen lobby en een niet-aflatende toewijding aan objectiviteit en transparantie”, schrijft het netwerk in een open brief.
Het netwerk van feitencheckers legt bovendien uit dat niet zij, maar medewerkers van Meta de bevoegdheid hadden om berichten of accounts offline te halen. Hoewel Meta slechts beperkte informatie gaf over de resultaten van het in 2016 opgezette programma voor feitenchecks, denkt de koepelorganisatie dat het effectief was.
Vooralsnog beëindigt Meta de feitenchecks alleen in de VS, maar het netwerk waarschuwt voor ernstige gevolgen als het programma ook in andere landen stopt. “Meta heeft vergelijkbare programma’s in meer dan honderd landen, die erg verschillen en in verschillende fases van ontwikkeling zitten. Sommige van deze landen zijn erg kwetsbaar voor desinformatie die aanzet tot politieke instabiliteit, inmenging bij verkiezingen, geweld en zelfs genocide.”
Meta’s koerswijziging in de Verenigde Staten valt samen met initiatieven om de banden tussen het internetbedrijf en de aanstaande Amerikaanse president Donald Trump aan te halen. Het International Fact-Checking Network vermoedt dat dreigementen van Trump hebben bijgedragen aan de beslissing van Meta, iets wat de politicus zelf ook beweerde.
“Sommige journalisten uit onze gemeenschap van factcheckers hebben dezelfde soort dreigementen meegemaakt, dus we snappen hoe moeilijk het is om die druk te weerstaan”, schrijft de organisatie.
