DEN HAAG – Het besluit van het gerechtshof in Den Haag dat Nederland geen F-35-onderdelen mag uitvoeren naar Israël kan in stand blijven. Dat adviseert de advocaat-generaal vrijdag aan de Hoge Raad. Het hof oordeelde in februari van dit jaar dat Nederland moest stoppen met het leveren van de gevechtsvliegtuigonderdelen met eindbestemming Israël. De Staat ging daartegen in cassatie.
Het hof oordeelde toen dat “een duidelijk risico bestaat dat met de F-35-gevechtsvliegtuigen van Israël ernstige schendingen van het humanitair recht worden gepleegd in de Gazastrook”. De advocaat-generaal concludeert nu dat het hof dit oordeel mocht vellen. “Op grond van verschillende internationale regelingen waarbij Nederland partij is, moet de uitvoer van militaire goederen worden verboden als er zo’n duidelijk risico is”, aldus de advocaat-generaal in zijn advies aan de hoogste rechter. De Hoge Raad doet “zo spoedig mogelijk” uitspraak.
De zaak over een verbod op de uitvoer van de gevechtsvliegtuigonderdelen naar Israël werd eind vorig jaar aangespannen door mensenrechtenorganisaties Oxfam Novib, Amnesty International, PAX en The Rights Forum. De rechter in Den Haag bepaalde toen dat Nederland mocht doorgaan met het exporteren van de F-35-onderdelen naar Israël, maar de organisaties gingen daartegen in hoger beroep. De Staat opperde tijdens dat beroep onder meer dat een verbod op de export van de onderdelen grote gevolgen zou hebben voor de relatie van Nederland met de Verenigde Staten en Israël. Daar ging het hof dus niet in mee. Het besliste op 12 februari dat Nederland de export van de onderdelen naar Israël binnen zeven dagen moest stopzetten.
Sinds het verbod komen de F-35-onderdelen volgens de mensenrechtenorganisaties alsnog via een omweg in Israël terecht. Zij spanden daarom een kort geding aan tegen de Staat om de uitvoer met een dwangsom tegen te houden, maar de rechter wilde het geldbedrag niet opleggen bij toekomstige leveringen.