DEN HAAG – Veel zzp’ers houden ermee op in aanloop naar de handhaving op schijnzelfstandigheid door de Belastingdienst. Meer dan 100.000 zzp’ers hebben zich in de eerste negen maanden van dit jaar uitgeschreven bij de Kamer van Koophandel (KVK). Dat is ongeveer een kwart meer dan in dezelfde periode een jaar eerder, blijkt uit cijfers van de KVK.
Die stijging komt deels doordat de Belastingdienst per 1 januari volgend jaar gaat handhaven en controleren of zzp’ers niet worden ingehuurd voor werk dat eigenlijk in dienstverband zou moeten worden uitgevoerd, denkt universitair docent arbeidsrecht Niels van der Neut van de Universiteit van Amsterdam.
De aangekondigde controles leiden tot onrust bij zelfstandigen en opdrachtgevers. Zo zouden sommige bedrijven helemaal niet meer met zzp’ers willen werken. Wel heeft de overheid gezegd dat werkgevers volgend jaar nog geen vergrijpboete krijgen opgelegd, mits ze kunnen aantonen stappen te zetten tegen schijnzelfstandigheid.
Volgens Van der Neut is in sommige gevallen heel duidelijk dat sprake is van schijnzelfstandigheid. “De pedagogische professionals, verplegers, docenten, maar ook salarisadministrateurs. Dat is gewoon structureel werk.” In sommige sectoren, zoals de kinderopvang, het onderwijs of glas- en tuinbouw, speelt dit dan ook meer dan in andere sectoren waar ook veel zzp’ers werken. “Maar de handhaving is voor alle sectoren een wake-upcall.”
In loondienst
Een deel van de zzp’ers dat ermee ophoudt, zal toevlucht zoeken bij uitzend- of detacheringsbureaus om weer aan de bak te kunnen, denkt Van der Neut. Begin deze maand zei de Vereniging van Detacheerders Nederland (VvDN) nog kansen te zien door de veranderingen. Maar Van der Neut verwacht dat het gros in loondienst zal gaan in de sector waar de zzp’er eerst als zelfstandige aan de slag was. “Om het voorbeeld van de zorg te nemen: mensen zijn daarvoor geschoold en opgeleid. Als zij in hun eigen sector niet meer kunnen zzp’en en er ook geen mogelijkheden zijn om in een andere branche te zzp’en, blijft er eigenlijk maar één optie over en dat is in loondienst gaan.”
Sommige werkenden zijn bovendien als zzp’er aan de slag gegaan door slecht werkgeverschap, denkt Van der Neut. Werkgevers hebben de extra arbeidskrachten wel nodig en proberen daarom nu met arbeidscontracten voor onbepaalde tijd en gunstige en flexibele voorwaarden een baan in loondienst aantrekkelijker te maken. “Als ze dat een stuk eerder hadden gedaan, vraag ik me af of we wel zoveel zzp’ers hadden gehad.”