Ergste weerrampen nog heviger door opwarming aarde, toont studie

LONDEN – De tien dodelijkste rampen door extreem weer van de afgelopen twintig jaar zijn allemaal verhevigd door klimaatverandering. Die conclusie trekken klimaatwetenschappers in een studie van het initiatief World Weather Attribution (WWA). Ze constateren in hun donderdag verschenen overzichtsartikel dat het “nergens veilig is voor klimaatverandering”. Zowel in arme als rijke landen vallen slachtoffers, al voeren ontwikkelingslanden de lijst aan.

Veruit het dodelijkst was volgens het overzicht de langdurige droogte die Somalië tussen 2010 en 2012 trof. Doordat oogsten massaal mislukten, ontstond ernstige hongersnood onder de bevolking. Het voedselgebrek werd naar schatting meer dan een kwart miljoen mensen fataal. De cycloon Nargis, waarvan ook duidelijk is dat die intenser was door het veranderende klimaat, staat op de tweede plaats. In het zuiden van Myanmar kwamen door deze tropische storm ruim 138.000 mensen om het leven in 2008.

In totaal kwamen bij de tien rampen uit het overzicht meer dan een half miljoen mensen om het leven. Ook Europa kreeg te maken met klimaatgerelateerde rampen die duizenden mensen vroegtijdig deden overlijden. In het overzicht staan drie hittegolven, waarvan die in 2022 de meeste oversterfte veroorzaakte. In de periode van extreme hitte stierven toen ruim 53.000 mensen meer dan normaal te verwachten zou zijn. Een jaar later kreeg vooral Zuid-Europa opnieuw te maken met zinderende temperaturen. Volgens de analyses van WWA lagen de pieken in de temperatuur door de opwarming van de aarde tot wel 3,5 graden hoger dan als er geen klimaatverandering was geweest.

Gevolgen klimaatverandering zichtbaar

“Rond de eeuwwisseling werd over klimaatverandering nog vaak gedacht als een bedreiging die ver weg was”, zegt klimaatonderzoeker Sjoukje Philip van het KNMI, die aan de studie meewerkte. “Maar inmiddels hebben we twintig jaar aan attributiewetenschap, die een direct verband laat zien tussen klimaatverandering en recordbrekende hittegolven, droogte, bosbranden en stormen.” Die berg wetenschappelijk bewijs zal de komende jaren verder groeien, zegt ze, want het klimaat blijft verder opwarmen. Ook de onderzoeksmethodiek is ook nog steeds in ontwikkeling.

WWA bracht de overzichtsstudie onder meer uit om stil te staan bij het eigen tienjarige jubileum. Het rapport verschijnt tevens kort voor de VN-klimaattop in Bakoe, de COP29. De opstellers hopen dat het politieke leiders die daar vanaf 11 november bijeenkomen “de ogen zal openen”.