Staat handelde niet onrechtmatig bij illegale adoptie uit Brazilië

DEN HAAG – Een man die in 1980 illegaal werd geadopteerd uit Brazilië, wil dat wordt vastgesteld dat de Staat hierbij onrechtmatig handelde. De man vordert bovendien een schadevergoeding. Het gerechtshof Den Haag heeft vandaag beslist dat de Staat niet onrechtmatig handelde.

Illegale ‘adoptie’
De man werd in 1980 in Brazilië als pasgeboren baby ‘geadopteerd’ door zijn Nederlandse juridische ouders. De adoptie was illegaal omdat de juridische ouders het kind in Brazilië en in Nederland, als hun biologische kind hebben aangegeven, terwijl dat niet zo was.

Onrechtmatig handelen
Volgens de man waren vergelijkbare misstanden toen al bekend en had de Staat moeten ingrijpen. Zijn illegale adoptie zou dan zijn voorkomen. De man stelt ook dat de Staat op onrechtmatige wijze heeft meegewerkt aan zijn illegale adoptie en als werkgever aansprakelijk is vanwege de betrokkenheid van een Nederlandse consulaire ambtenaar. Tot slot verwijt de man de Staat dat deze onvoldoende heeft gedaan om hem toegang te geven tot informatie over zijn afstamming en afkomst.

De rechtbank heeft de man alleen op dit laatste punt in het gelijk gesteld en de overige stellingen verworpen. Beide partijen zijn in hoger beroep gekomen. Het hof wijst alle vorderingen van de man af.

Vorderingen afgewezen
Het hof benadrukt dat de primaire verantwoordelijkheid voor de illegale adoptie ligt bij de juridische ouders van de man en bij de andere direct betrokken personen. Zij omzeilden bij de adoptie bewust de destijds in Nederland geldende adoptieregels. Daarbij komt dat hier toen nog geen wettelijk systeem van overheidstoezicht op adopties vanuit het buitenland bestond en dat een en ander zich grotendeels heeft afgespeeld buiten de jurisdictie en het zicht van de Nederlandse Staat.

Bovendien moet het handelen/nalaten van de overheid in zaken die zich rond 1980 afspeelden naar de maatstaven van die tijd worden beoordeeld. Signalen van betrokkenheid van Nederlandse ambtenaren ontbraken destijds. Het is ook niet aannemelijk dat de illegale adoptie van de man voorkomen had kunnen worden door contact met de Braziliaanse autoriteiten over de misstanden in dat land. De betrokkenheid van een Nederlandse ambtenaar was verder niet zodanig dat de Staat als werkgever aansprakelijk moet worden gehouden. Ook bij de onderzoeken die vanaf 1981 zijn verricht heeft de Staat volgens het hof niet onrechtmatig gehandeld. Evenmin is sprake van onrechtmatig handelen/nalaten van de Staat naar aanleiding van verzoeken om hulp en informatie van de man vanaf 2011.