UTRECHT – De brancheorganisaties van duurzame energiebedrijven en netbeheerders vrezen dat de energietransitie vertraging oploopt door een recente uitspraak van de Raad van State over de stikstofuitstoot. De uitspraak werd vorige maand al gedaan, maar deze week werd bekend dat er binnen het kabinet een speciale commissie komt die kijkt naar wat de gevolgen en mogelijke oplossingen zijn.

De uitspraak van de hoogste bestuursrechter maakt het een stuk moeilijker voor bijvoorbeeld bouwbedrijven die het elektriciteitsnet uitbreiden of boeren om met beschikbare stikstofruimte te schuiven. De hoogste bestuursrechter heeft namelijk geoordeeld dat dit niet zomaar mag zonder een vergunning aan te vragen. De afgelopen jaren konden veel activiteiten plaatsvinden via het zogenoemde intern salderen, het wegstrepen van de stikstofuitstoot van een nieuw project tegen de uitstoot die de oude situatie veroorzaakte. De uitspraak geldt met terugwerkende kracht tussen 1 januari 2020 en 1 januari 2025.

De uitspraak heeft gevolgen voor de energietransitie, maar op hoeveel projecten en hoe lang de vertraging precies zal zijn, weet een woordvoerder van Netbeheer Nederland niet. Voorzitter Olof van der Gaag van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE) zegt “zeer bezorgd” te zijn over extra vertraging voor vooral de uitbreiding van het elektriciteitsnet en de aanleg van warmtenetten. “Deze projecten doen we om uitstoot tegen te gaan. Maar om wat te kunnen bouwen, zoals laadpalen voor elektrische auto’s, moet je eerst iets kunnen uitstoten.” Van der Gaag voorziet ook dat sommige projecten tijdelijk vastlopen en dat vergunningverleners door de uitspraak voorzichtiger zullen zijn. De doelen van de energietransitie zijn door de uitspraak nog moeilijker te halen voor Nederland, stelt hij.

Woningnood

NEPROM, de koepelorganisatie voor projectontwikkelaars, is bezorgd dat woningbouwprojecten weken vertraging oplopen door bezwaarprocedures en onduidelijkheid over de uitspraak. “Er is een nieuw haakje gecreëerd om ergens bezwaar tegen te maken. Mensen kunnen bezwaar aantekenen en stikstofuitstoot als reden gebruiken omdat ze eigenlijk gewoon tegen de bouw zijn”, aldus directeur Fahid Minhas.

Bouwend Nederland, de brancheorganisatie van bouw- en infrabedrijven, voorziet jarenlange vertragingen voor woningbouwprojecten waarbij intern gesaldeerd is, omdat een vergunning moet worden aangevraagd. “Het helpt niet bij het oplossen van de woningnood”, vindt een woordvoerder.