DEN HAAG – In 2023 en de eerste helft van 2024 kende de internationale goederenhandel een afname, een trendbreuk na dertig jaar van continue groei. De enige eerdere dalingen in deze periode waren tijdens de kredietcrisis en de coronapandemie. Desondanks importeerde en exporteerde Nederland in 2023 ruim drie keer zoveel goederen als in 1995, terwijl de economie in dezelfde periode met bijna driekwart groeide. Dit blijkt uit onderzoek van het CBS naar de internationale handel sinds 1917.
Drie periodes van groei
Gedurende de afgelopen dertig jaar kende de internationale handel drie sterke groeiperioden. Tussen 1996 en 2001 groeiden de import- en exportvolumes met meer dan 50 procent, mede door toenemende globalisering en technologische ontwikkelingen. Nederland profiteerde hiervan door handelsbetrekkingen met opkomende markten zoals China, dat na toetreding tot de Wereldhandelsorganisatie in 2001 een belangrijke handelspartner werd.
De tweede groeiperiode vond plaats tussen 2004 en 2007, toen de wereldhandel opnieuw sterk toenam. Dit eindigde abrupt met de kredietcrisis in 2008, die leidde tot een scherpe daling van de export en import in 2009.
De derde groeiperiode begon na de eurocrisis en duurde tot 2022. Ondanks de coronadip in 2020 groeide de internationale handel in de daaropvolgende jaren snel, mede door een herstel in de wereldeconomie.
Hapering sinds 2023
In 2023 stokte de internationale handel door de gevolgen van geopolitieke spanningen, zoals de Russische invasie van Oekraïne en stijgende energieprijzen. Dit leidde tot een afname van zowel de import- als exportvolumes en een stagnatie in de economische groei.
Een opvallende ontwikkeling was de daling van de invoerwaarde van goederen uit China met ruim 12 miljard euro in 2023, nadat deze in de zeven jaar daarvoor bijna verdubbelde. Tegelijkertijd groeide de uitvoerwaarde naar China licht, wat wijst op een veranderende handelsbalans.
Positieve signalen in 2024
Hoewel de internationale handel in de eerste helft van 2024 nog onder druk stond, laten de meest recente cijfers een voorzichtig herstel zien. In het derde kwartaal is het volume van de goederenhandel weer toegenomen. De ontwikkelingen in de wereldeconomie blijven echter onzeker, waardoor het nog de vraag is of Nederland een nieuwe groeiperiode ingaat of te maken krijgt met langdurige stagnatie.