DEN HAAG – De massale inzet op kunstmatige intelligentie (AI) in de Verenigde Staten dwingt Europa zijn positie op dit gebied te versterken. Dit stelt AI Coalitie 4 NL, een publiek-private aanjager van de AI-industrie in Nederland. Volgens bestuursvoorzitter Willem Jonker zijn forse investeringen nodig in de opbouw van een Europese AI-industrie. Ook pleit hij voor striktere handhaving van de Europese data- en AI-wetgeving.
De coalitie, waarbij bedrijven als Shell, KPN en Philips, maar ook universiteiten en kennisinstellingen zijn aangesloten, reageert op een reeks aankondigingen van de nieuwe Amerikaanse president Donald Trump. Zo ondertekende Trump donderdag een besluit om “Amerika de wereldhoofdstad op het gebied van kunstmatige intelligentie te maken”.
Eerder deze week kondigde Trump een samenwerkingsverband aan tussen de bedrijven OpenAI, SoftBank en Oracle, dat tot 500 miljard dollar aan computerinfrastructuur moet creëren voor AI. Trump trok ook een besluit van zijn voorganger Joe Biden uit 2023 in, dat de risico’s van AI moest verminderen voor consumenten, werknemers en de nationale veiligheid. Volgens Jonker lijkt dat laatste te wijzen op een verschuiving naar minder overheidsbemoeienis en meer ruimte voor innovatie.
Ethische richtlijnen
Jonker merkt op dat de Amerikaanse aanpak, met verhoogde investeringen en verminderde regelgeving, sterk afwijkt van de Europese aanpak met de nadruk op strikte regulering en ethische richtlijnen. Hij vindt het essentieel dat Europa geld uittrekt voor AI-technologieën in lijn met Europese normen en waarden. “Alleen op deze manier voorkomen we in Europa dat bedrijven geconfronteerd worden met een concurrentienadeel ten opzichte van Amerikaanse en dat consumenten volledig afhankelijk blijven van buitenlandse technologieën die niet voldoen aan de Europese standaarden op het gebied van privacy en gegevensbescherming.”
Bij Privacy First, een stichting voor behoud en bevordering van het recht op privacy, leven zorgen over de “aankomende periode van losse teugels voor Big Tech in de VS”. “Deregulering en economische groei lijkt een stokpaardje van Trump te worden”, reageert directeur Vincent Böhre. “Kort gezegd is het in de VS het bedrijfsleven eerst, in China de overheid eerst en in Europa de burger eerst”, legt hij uit. Böhre vreest ook voor gevolgen op het vlak van privacy. “Als die in de VS onder druk komt te staan hebben wij daar in Europa en Nederland ongetwijfeld ook last van.”