UTRECHT – In 2024 werden er 253.823 startende vestigingen (hierna genoemd ‘starters’) ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel (KVK). Dit is een daling van 8 procent ten opzichte van het jaar 2023, toen het er 277.188 waren. Het is voor het eerst sinds 2014 dat er sprake is van een daling in het aantal starters.
Het aantal stoppende vestigingen (hierna genoemd ‘stoppers’) betrof in 2024 163.878, dit is een stijging van 11 procent ten opzichte van 2023, toen het er 147.482 waren.
Op 1 januari 2025 stonden 2.581.399 vestigingen ingeschreven in Handelsregister. Op 1 januari 2024 waren dit er 2.516.204. Dit komt neer op stijging van 3 procent. De stijging neemt wel af, een jaar eerder (1/1/2023 t.o.v. 1/1/2024) bedroeg de toename 5 procent.
De afname van het aantal starters speelt bij alle sectoren, maar is opvallend hoog binnen de gezondheid en bouw. In deze sectoren is ook de stijging van het aantal stoppers het sterkst. De bouw en gezondheid zijn ook de sectoren waarin nog altijd de meeste ingeschreven vestigingen in het Handelsregister staan, samen met detailhandel en zakelijke diensten. In bijna alle sectoren is het aantal stoppers toegenomen.
“We zien een historische trendbreuk, met voor het eerst in 10 jaar een afname van het aantal startende vestigingen. Met name het aantal nieuwe bedrijven opgericht door in Nederland geboren mensen is enorm afgenomen (-12 procent); het aantal starters geboren in het buitenland blijft redelijk stabiel (-3 procent). In het Nederlandse ondernemerslandschap vindt een verschuiving plaats naar mensen die niet hier zijn geboren: in 2024 was 30 procent (69.024) van de startende ondernemers in het buitenland geboren”, zegt Erik Stam, hoogleraar strategie, organisatie en ondernemerschap aan de Universiteit Utrecht.
Zzp
Het aantal zelfstandigen zonder personeel (zzp’er) is in 2024 toegenomen van 1.710.161 naar 1.772.367 (1-1-2024 ten opzichte van 1-1-2025), dat is een stijging van 4 procent. De groei neemt wel af, in 2023 lag de groei nog op 7 procent. Ook in het aantal startende zzp‘ers is een afname te zien, van 9 procent. Dit is vergelijkbaar met de totale afname van het aantal starters (-8 procent). Het aantal stoppende zzp’ers is toegenomen met 20 procent. Dit laatste aantal ligt fors hoger dan de toename van het totaal aantal stoppers (+11 procent).
“Hoewel er onzekerheid heerst, blijft de drang naar ondernemerschap in Nederland groot. Want hoewel de groei van het aantal zzp’ers vertraagt, laat 2024 nog steeds een stijging zien van het aantal zzp’ers t.o.v. 2023. Zo zie je dat de behoefte aan autonomie en het verlangen om het werkende leven zelf vorm te geven, nog altijd sterker zijn dan de druk van fiscale afbouw en handhaving op schijnzelfstandigheid. Het werkklimaat verandert, maar de wens om zelf de regie te hebben over het eigen werk, blijft onverminderd groot”, zegt Cristel van de Ven, voorzitter van Vereniging Zelfstandigen Nederland (de koepel van belangenbehartigers voor zzp’ers).
Faillissementen
Naast het aantal stoppers nam ook het aantal faillissementen in 2024 toe ten opzichte van 2023, namelijk met 34 procent. In 2024 waren er 4.467 faillissementen, in 2023 waren dit er 3.326. In vrijwel alle sectoren steeg het aantal faillissementen. De detailhandel telde met 1.053 absoluut gezien het meeste faillissementen, dit is een toename van 51 procent tegenover 2023. Hierop volgen de zakelijke dienstverlening (657 in 2024, 519 in 2023) en de horeca (432 in 2024 en 293 in 2023).
“Het aantal faillissement neemt toe, volgens verwachting. De golf van faillissementen na de coronacrisis zwelt aan, maar het is nog altijd niet de tsunami die werd verwacht. Ook in historisch opzicht valt het nog mee: het aantal faillissementen in 2024 is bijvoorbeeld nog steeds veel lager dan voor 2017”, aldus Erik Stam.
