DEN HAAG – Nederland moet zijn beleid ten aanzien van het Palestijns-Israëlische conflict volledig omgooien, vindt de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV). In een nieuw rapport worden kabinet en parlement aangeraden snel over te gaan tot erkenning van de Palestijnse staat.
Die erkenning is nodig om de tweestatenoplossing, waarbij Israël en een onafhankelijke en levensvatbare Palestijnse staat vreedzaam naast elkaar bestaan, levend te houden. “Het op de lange baan schuiven van erkenning is dus geen wenselijke optie, zeker nu de levensvatbaarheid van de tweestatenoplossing uitdrukkelijk op het spel staat”, schrijft de adviesraad.
De al meer dan een jaar durende oorlog in Gaza, het grootschalige menselijke leed en de dreigende escalatie maken een herziening van het beleid volgens de AIV “noodzakelijk en urgent”. Het afgelopen jaar zijn “nieuwe humanitaire, politieke, morele en internationaalrechtelijke dieptepunten bereikt”.
De raad vindt dat de druk op beide partijen moet worden opgevoerd. Dat moet niet meer zoals in het verleden alleen maar gebeuren met positieve stappen. Ook negatieve drukmiddelen zijn nodig. Zonder de combinatie van externe druk en dialoog zal de situatie verder verslechteren, meent de AIV.
In het rapport wordt onder meer gepleit voor het (deels) opschorten van het EU-Israël Associatieverdrag om druk op Israël te zetten. De EU is een van de grootste handelspartners van Israël. Verder moeten wapenleveranties aan dat land worden gestopt als die worden gebruikt voor schendingen van het internationale humanitaire recht.
De EU is de grootste donor van de Palestijnen. Dat kan gebruikt worden in discussies met de Palestijnse Autoriteit over zaken als de aanpak van corruptie, mensenrechtenschendingen en uitgestelde verkiezingen. Ook moet gekeken worden naar het aanpakken van groepen en organisaties die Hamas en Islamitische Jihad steunen.
Volgens de adviesraad heeft de internationale gemeenschap onvoldoende druk uitgeoefend om te zorgen dat het internationaal recht wordt nageleefd. Dat zie je onder meer terug in de “relatief passieve reactie” op uitbreiding van de illegale nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever.
Nederland moet deze koerswijziging volgens de AIV bij voorkeur in Europees kader uitvoeren. Dat het huidige kabinet met de aanbevelingen aan de slag gaat is niet te verwachten. In de coalitie is veel steun voor Israël. In het hoofdlijnenakkoord werd de tweestatenoplossing niet eens genoemd.
