‘Meerjarenprogramma Terugsluis’ gepubliceerd, wat gebeurt er met de netto-opbrengsten van de vrachtwagenheffing?

DEN HAAG – Op 4 oktober is het ‘Meerjarenprogramma Terugsluis VWH 2026-2030’ naar de Tweede Kamer gestuurd. Dit maatregelenpakket beschrijft hoe de netto-opbrengsten van de vrachtwagenheffing worden gebruikt om de Nederlandse vervoerssector te verduurzamen en te innoveren. Denk aan subsidies voor de aanschaf van emissievrije vrachtwagens en laadpalen bij bedrijven, de bouw van waterstoftankstations, en het realiseren van efficiënter vervoer.

Vrachtwagenheffing

In 2026 voert Nederland een vrachtwagenheffing in. Emissievrije vrachtwagens krijgen een forse korting op het tarief. Zo stimuleert de overheid het gebruik van emissievrije vrachtwagens, wat de CO2-uitstoot door het goederenvervoer vermindert.

De netto-opbrengst van de heffing gaat naar de Nederlandse vervoerssector om te verduurzamen en te innoveren. Dit terugspelen van de opbrengsten uit de vrachtwagenheffing via subsidies voor (transport)ondernemers heet de ‘terugsluis’.

Subsidieregelingen

Van 2026 tot 2030 komt er meer dan € 1,6 miljard beschikbaar voor de verduurzaming en innovatie van de vervoerssector. Het ‘Meerjarenprogramma Terugsluis 2026-2030, verduurzaming en innovatie van de vervoersector’ bestaat uit de volgende vijf maatregelen:

1. Aanschafsubsidieregeling Zero-Emissie Trucks (AanZET)
   AanZET vergoedt een deel van de meerkosten voor een nieuwe emissievrije vrachtwagen. De subsidie is een percentage van de verkoopprijs van de vrachtwagen en hangt af van de voertuigcategorie en de bedrijfsgrootte.
2. Subsidieregeling Private Laadinfrastructuur bij Bedrijven (SPriLa)
   SPriLa vergoedt een deel van de kosten voor advies over of voor de aanleg van laadinfrastructuur. Ook kunnen ondernemers subsidie aanvragen voor batterijen, omdat opslag in batterijen soms een oplossing kan bieden bij een tekort aan netcapaciteit.
3. Subsidieregeling Waterstof in Mobiliteit (SWIM)
   SWIM geeft subsidie voor het aanschaffen van waterstofvoertuigen en het aanleggen van waterstoftankstations. De regeling stimuleert samenwerkingsverbanden van uitbaters van waterstoftankstations en vervoerders.
4. Project Electric Road Systems (ERS)
   ERS maakt al rijdend opladen van elektrische vrachtwagens via bovenleidingen mogelijk. Project ERS onderzoekt of ERS een aanvulling kan zijn op stilstaand laden van vrachtwagens.
5. Stimuleren innovatie en efficiëntie logistieke keten (SILK)
   De logistieke efficiëntie kan omhoog door de volledige laadcapaciteit (in tonnen) beter te gebruiken en/of door minder met een lege vrachtwagen (in volume) te rijden. Deze regeling bestaat uit zes verschillende maatregelen, die de efficiëntie van de logistieke keten verhogen.

Afstemming

Het meerjarenprogramma is opgesteld na overleg met de vervoerspartijen evofenedex, Transport en Logistiek Nederland (TLN) en VERN. Zij staan dan ook achter dit programma.
Daarnaast zijn veel andere belanghebbenden betrokken geweest bij het ontwikkelen van het meerjarenprogramma. Dit waren onder andere marktpartijen, maatschappelijke organisaties, wetenschappelijke en kennisinstellingen, en overheidsorganisaties. Tot slot is er een internetconsultatie geweest, waarbij iedereen heeft kunnen reageren op het concept-meerjarenprogramma.

Start in 2024

Op verzoek van de Tweede Kamer en de vervoerssector begon het kabinet dit jaar al met het verstrekken van subsidies vanuit de terugsluis, zodat ondernemers niet tot 2026 hoeven te wachten. Dit is mogelijk gemaakt door geld te lenen uit het Mobiliteitsfonds, dat later zal worden terugbetaald uit de opbrengsten van de vrachtwagenheffing.

Reactie Koninklijke RAI Vereniging

Koninklijke RAI Vereniging is erg verheugd dat het nieuwe kabinet het Meerjarenprogramma Terugsluis Vrachtwagenheffing in stand houdt en ziet dit als een belangrijke stap voor de verduurzaming voor de sector.

“Dit is een broodnodige ontwikkeling voor de Nederlandse vervoerssector,” aldus Frits van Bruggen, Algemeen Voorzitter van RAI Vereniging. Tot 2030 is er nu zicht op subsidiebudgetten, waarop de sector aanspraak kan maken. Dat betekent meer houvast voor bedrijven met verduurzamingsplannen.

“Met dit programma krijgen bedrijven de kans om te investeren in emissievrije vrachtwagens, laadpalen, en de bouw van waterstoftankstations. De sector staat onder grote druk om te verduurzamen, en zonder deze financiële steun zijn de hoge investeringen simpelweg niet haalbaar.”