DEN HAAG – Overplaatsing van overlastgevende asielzoekers van een gewoon azc naar een zogenoemde handhavings- en toezichtlocatie (HTL) is geen vrijheidsontneming, oordeelt de Raad van State (RvS) woensdag in twee uitspraken. Ook als de asielzoeker in een afgezonderd deel hiervan, een zogeheten ROV-kamer, wordt geplaatst, is er volgens de RvS geen sprake van vrijheidsontneming.
De Raad voert als reden aan dat asielzoekers de HTL vrijwillig kunnen verlaten. “Dat is niet strafbaar en heeft ook geen gevolgen voor de opvang in de toekomst of voor de behandeling van de asielaanvraag.” Ook vindt de hoogste bestuursrechter het van belang dat de maximale verblijfsduur op de HTL dertien weken is, waarbij een asielzoeker zelf invloed heeft op de verblijfsduur en “kan toewerken naar eerder vertrek”. Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) “evalueert elke week het gedrag van de asielzoekers op de HTL”.
Ook een ROV-kamer kunnen asielzoekers vrijwillig verlaten. De duur van het verblijf in de kamer is beperkt, asielzoekers hebben daar enige mate van bewegingsvrijheid en contact met anderen is mogelijk. Geen vrijheidsontneming dus, meent de RvS.
Overlast
De zaken draaiden om een Somalische en een Iraakse man die beiden “ernstige overlast” veroorzaakten in een azc. De mannen vernielden spullen, vertoonden agressief gedrag en waren gewelddadig tegen andere asielzoekers en COA-medewerkers. Daarom besloot het COA tot overplaatsing naar een HTL. De Iraakse man was vervolgens op de HTL weer betrokken bij een geweldsincident, waarna de asielorganisatie hem overplaatste naar een ROV-kamer.
Beide mannen menen dat bij een overplaatsing naar een HTL sprake is van vrijheidsontneming, en niet van vrijheidsbeperking. De Raad van State is het daar niet mee eens. “Het verschil is relevant, omdat niemands vrijheid zomaar mag worden ontnomen”, legt de RvS uit. “Daarom gelden voor vrijheidsontnemende maatregelen aanvullende waarborgen om de rechten van de persoon te beschermen.” Dat was in deze gevallen volgens de hoogste bestuursrechter dus niet nodig.
