AMSTERDAM – Betalen doet pijn, maar minder als je een tiener bent en cashgeld in je portemonnee hebt. Dat concludeert De Nederlandsche Bank (DNB) na onderzoek. Volgens de centrale bank hangt het onder andere af van iemands leeftijd en van de betaalwijze hoe vervelend hij of zij het vindt om geld uit te geven.
Volwassenen vinden het doorgaans het vervelendst als het gaat om contant geld, volgt uit de studie die ook is gepubliceerd in het economentijdschrift Journal of Economic Behavior & Organization. Tieners voelen daarentegen de minste problemen met het spenderen van contanten.
In het onderzoek, waaraan ongeveer 2500 mensen meededen, is geen verklaring gevonden voor het gemak waarmee jongeren cash uitgeven. “Wij weten niet precies waarom, want we hebben het niet aan de jongeren die deelnamen aan het onderzoek kunnen vragen, maar we hebben wel een sterk vermoeden dat het feit dat ze zijn opgegroeid met pinpassen en beeldschermen een rol speelt”, zeggen DNB-onderzoekers Marie-Claire Broekhoff en Carin van der Cruijsen.
Het banksaldo op hun betaalapp zegt jongeren waarschijnlijk meer over hoeveel geld ze hebben dan wat er in hun zak zit, denken ze. “Als je cash betaalt, verandert er niets aan het saldo op hun scherm en dat maakt de uitgave minder pijnlijk.”
Broekhoff en Van der Cruijsen wijzen ook op het begrip ‘girlmath’, oftewel het goedpraten van uitgaven. Dat is volgens hen al bijna een jaar een veelbesproken onderwerp op de onder jongeren populaire filmpjesapp TikTok.
Bij volwassenen is het precies omgedraaid. Voor hen is het juist het minst ongemakkelijk om contactloos te pinnen. Bij het uitgeven van munten en biljetten komen meer gevoelens los. “Dat cash uitgeven meer pijn doet voor hen is niet zo gek. Het was voor hen de betaalwijze waarmee ze als kind hebben leren betalen.”
Meer zaken spelen een rol bij hoe iemand een betaling ervaart. Zo hebben mensen die moeilijk rondkomen, in het algemeen meer moeite met geld uitgeven dan anderen. Stelletjes die de rekeningen delen, ervaren volgens het onderzoek juist iets minder pijn bij het betalen.
De onderzoekers stippen ook aan dat het begrip betaalpijn een negatieve connotatie heeft, maar eigenlijk iets positiefs is. “Als je pijn ervaart bij het uitgeven van geld, doe je meer je best om je uitgaven te beperken. Als die pijn afwezig is, is er geen rem op je bestedingen en dat kan sommige mensen in de problemen brengen.”
