Klimaat en geopolitiek steeds grotere bedreiging voor essentiële infrastructuur

‘S-HERTOGENBOSCH – Klimaat en oorlog bedreigen wereldwijd en in toenemende mate de essentiële infrastructuur voor energie, water, en transport. Kredietverzekeraar Allianz Trade waarschuwt voor ontwrichting die steeds ernstigere vormen aanneemt. Beter dan miljarden slurpende herstelwerkzaamheden zijn preventieve groene maatregelen, stelt het rapport ‘Securing critical infrastructure’.

Het rapport noemt allerlei voorbeelden die aantonen hoe kritieke infrastructuur wordt ondermijnd:

• Het lage waterniveau in het Panamakanaal. Als de droogte aanhoudt kan de wereldhandel hierdoor nog dit jaar -7 procent krimpen.
• Door de spanningen bij de Rode Zee zijn de transportkosten inmiddels met +92 procent opgelopen.
• Een blokkade in de Zuid-Chinese Zee zal olieprijzen met minimaal +20 procent opdrijven.
• Ook wijst het rapport op kerncentrales die op halve kracht draaien door een tekort aan koelwater. Daar tegenover zorgt wateroverlast juist voor grote hinder voor transport over weg, water en rail.

Onderhoud en herstel

Volgens Johan Geeroms, Director Risk Underwriting Benelux van Allianz Trade neemt het aantal incidenten door klimaat en oorlog alleen maar toe. “Dat kost ongelofelijk veel geld aan herstelwerk. En daarbovenop komt nog eens de economische instabiliteit die wordt veroorzaakt.”

Vooral goederenstromen en energiezekerheid zijn volgens Geeroms in het geding. “Maar denk ook aan data-verkeer. Kijk naar de sabotage van de Nord Stream-pijpleidingen in 2022. Er liggen zoveel leidingen op de zeebodem. Het is niet de vraag óf er meer sabotage zal volgen, maar wánneer.”

Hoeveel schade?

Allianz Trade schat de directe schade door jaarlijkse klimaat-incidenten (droogte, wateroverlast, hitte) op 30 miljard dollar per jaar voor de high-income countries en 18 miljard dollar voor de low- and middle-income countries.

Over de situatie in Europa verwijst het rapport naar berekeningen van de Global Infrastructure Hub (de GI Hub van de G20). In de periode 2024-2040 zou in Europa naar schatting 10,6 biljoen dollar aan investeringen nodig zijn voor klimaatgerelateerde infrastructuurinvesteringen. Op basis van de huidige plannen zal er slechts 9,1 biljoen dollar worden geïnvesteerd. Dat resulteert in een aanzienlijk tekort van 1,5 biljoen dollar (14,3 procent van de totale benodigde investeringen).

Als dit vertaald wordt naar sectoren komt dat bijvoorbeeld neer op een jaarlijks tekort van 4 miljard dollar in 2024 oplopend tot 8 miljard dollar in 2040 voor Europese havens (waarvan Rotterdam een van de belangrijkste is). Voor energie-opwekking bedraagt het jaarlijkse investeringstekort 6 miljard dollar in 2024 oplopend tot 15 miljard dollar in 2040.

Ook veel achterstallig onderhoud

Het rapport van Allianz Trade zet ook vraagtekens bij de kwaliteit van de bestaande infrastructuur. Geeroms: “Er is veel achterstallig onderhoud; veel investeringen zijn uitgesteld. Wereldwijd ligt er een problematische periode achter ons. De urgentie om maatregelen te nemen is sterk toegenomen. Onze boodschap is dat landen zich niet blind moeten staren op puur onderhoud en herstel. Het is slimmer om groene maatregelen te nemen. Dan snijdt het mes aan twee kanten. Investeren in hernieuwbare energie betekent minder afhankelijkheid van bijvoorbeeld olie. Dus minder olietankers, minder oponthoud onderweg door oorlogsgeweld, etcetera.”

Stap in goede richting

Europese initiatieven als de Green Deal (voor klimaatneutraliteit in 2050) en het REPowerEU-plan (afhankelijkheid van Russisch gas verminderen) zijn volgens Geeroms stappen in de goede richting.

“Het is een begin. Maar er is echt veel meer nodig. Als je kijkt naar de politieke verschuivingen in Europa lijkt dat een moeilijke zaak te worden. Al moet men niet vergeten dat alleen reageren op infrastructurele problemen die ontstaan door klimaat en oorlog veel meer geld kost dan preventieve groene maatregelen die zorgen voor een veerkrachtige infrastructuur. Dat die ook nog eens de economische groei ondersteunen is mooi meegenomen.”